W rozwijającym się świecie ludziom nie brakuje obowiązków, które codziennie wykonują. Jednak gdyby pochylić się nad tym przypadkiem i pod koniec dnia wypisać WSZYSTKIE czynności i ruchy, które w danym dniu zostały wykonane to powstałaby wielka liczba. Na szczęście organizm ludzki jest na tyle zautomatyzowany, że nie należy kontrolować wszystkiego. Ale czy automatyzacja pozytywnie wpływa na mózg? Nie, ponieważ nie skupiamy się na czynnościach, które wykonujemy. Możemy to zmienić dzięki neuroplastyczności.
Termin neuroplastyczność został zdefiniowany jako zdolność komórek nerwowych do adaptacji pod wpływem zachodzących zmian środowiskowych.
Do innego zrozumienia definicji potrzebna będzie wyobraźnia. Centrum dowodzenia organizmu (mięśniami, organami, umysłem, itp.) znajduje się w mózgu. To tam dokonywane zostają decyzje dotyczące pobudzenia, aktywowania konkretnych struktur w celu wywołania odpowiedniej reakcji na bodziec. Kluczową rolę odgrywa doświadczenie. Na początku dziecko, a dokładniej pisząc jego mózg musi nauczyć się, że nie należy dotykać gorących przedmiotów. W kolejnych sytuacjach będzie już wiedzieć jaką reakcję „włączyć” – odsunąć dłoń od gorącego przedmiotu. Nowe doświadczenia przyczyniają się do tworzenia zupełnie nowych połączeń komórek nerwowych. Informacja, że mózg jest zdolny do regeneracji nazwana jest NAUROPLASTYCZNOŚCIĄ.
Neurobiolog Meg Waye z Uniwersytetu College z Londynu w swoich badaniach wykazała, że każdy mózg jest w stanie się zaktualizować i ulepszyć, a także zwiększyć swoją pamięć.
Pierwsze badania przeprowadziła na grupie taksówkarzy z Londynu. U tej właśnie grupy społecznej kluczowa okazała się pamięć nawigacyjna, ponieważ egzamin na taksówkarza w Londynie oznacza znajomość 25 tys. ulic oraz ich połączeń. Egzamin zawiera również pytania o znalezienie najkrótszej trasy między dwoma punktami aglomeracji, jak i wymienieniu najważniejszych mijanych miejsc. Jak się potem okazało, kurs z pozytywnym wynikiem ukończyło jedynie 30% kandydatów. Meg Waye zbadała rezonansem magnetycznym mózgi taksówkarzy, którzy już pracowali ponad rok. Wyniki były zadziwiające. Tylna część hipokampu u ww. taksówkarzy była większa o 7% niż u przeciętnego człowieka. Tylna część hipokampu odpowiedzialna jest za nawigację przestrzenną.
Waye udowodniła, że mózg jest neuroplastyczny, co świadczy o tym, że jest w stanie się zmieniać na lepsze, jest w stanie się rozwijać.
Inne badanie związane z mnemonistami. Mnemoniści to osoby z wysokim IQ
i niezwykłej zdolności do zapamiętywania. Najczęściej uczą się 5, 10 a nawet 20 razy szybciej niż przeciętna osoba. Badani po wzięciu udziału w olimpiadzie dla mistrzów pamięci wykazywali podobną aktywność mózgu do taksówkarzy.
Neuroplastyczność w ciągu dnia można pobudzić poprzez zmianę kończyny dominującej podczas wykonywania codziennych obowiązków, np. myjąc zęby zawsze prawą dłonią, raz na jakiś czas umyj lewą dłonią. Sprawdź co się stanie.
Dokładnie tę samą zmianę można zastosować w innych codziennych czynnościach, konsumując posiłek, wchodząc po schodach, podnosząc kubek z kawą czy też sięgając po torbę sportową
Dzięki systematycznej, ukierunkowanej pracy umysłowej można znacznie zwiększyć zdolności intelektualne, poprawić pamięć, koncentrację, logiczne myślenie oraz umożliwić sobie rozwój inteligencji płynnej. Regularny trening stymuluje bowiem naturalny proces plastyczności mózgu, przyczyniając się tym samym do poprawy jego działania. Jeśli więc dbamy o to, aby mózgowi stale dostarczać nowych wyzwań, dobrze go odżywiamy i zapewnimy mu „fitness” w postaci angażujących zajęć to dajemy sobie szansę na pełne wykorzystanie własnego potencjału do późnej starości.
Małgorzata Ciemna
